Καπνοβιομηχανία Ζουλιάμη

Το πρώτο μικρό εργοστάσιο παρασκευής τσιγάρων ιδρύθηκε στην Ξάνθη το 1918, στην περίοδο της Βουλγαρικής Κατοχής, από τον Δαυΐδ Ιωσήφ Αρδίττη, γεννημένο στην Καβάλα. Στην περίοδο της Διασυμμαχικής Κατοχής της Θράκης (Ιούλιος 1919 – Μάιος 1920) ο Αρδίττης έχει το αποκλειστικό μονοπώλιο για την προμήθεια καπνού και τσιγάρων. Έτσι το εργοστάσιό του μεγαλώνει συνεχώς και τον Ιούλιο του 1924 γίνεται εργοστάσιο πρώτης τάξεως με τέσσερις σιγαροποιητικές μηχανές που παράγουν 800.000 τσιγάρα την ημέρα. Εξάγονται στο Βέλγιο, στην Γερμανία και στην Αίγυπτο και ποιοτικά θεωρούνται άριστα. Η διαφήμιση της εποχής για τα τσιγάρα πολυτελείας «ΑΡΔΙΤΤΗ ΛΟΥΞ» ανέγραφε, ότι «είναι τα ίδια σιγαρέττα τα οποία εκαπνίσθησαν εις την Συνδιάσκεψιν της Χάγης και επροκάλεσαν την γνωστήν συγχαρητήριον επιστολήν του κ. Βενιζέλου».
Το εκπληκτικότερο όμως είναι, ότι ήδη από την εποχή εκείνη ο Αρδίττης είχε θέσει σ’ εφαρμογή ένα σύστημα παροχής δώρων, παρακινητικό προς τους καπνιστές των σιγαρέττων του. Όταν δηλαδή κάποιος προσκόμιζε έναν ορισμένο αριθμό αλουμινένιων φύλλων της συσκευασίας των πακέτων του, έπαιρνε ως δώρο διάφορα αντικείμενα. Π.χ. με 16.000 αλουμινένια φύλλα (που βέβαια αντιστοιχούσαν σε 16.000 (!) πακέτα τσιγάρων) κέρδιζε ο μανιώδης καπνιστής ή συλλέκτης «μια σιγαροθήκη χρυσή αξίας 27 λιρών Αγγλίας». Με 8.000 φύλλα κέρδιζε «μια συγαροθήκη εμαγέ», με 8.000 φύλλα επίσης «ωρολόγια χρυσά «ωμέγα» ή «Ζενίθ», με 5.000 «γραμμόφωνα διάφορα». Με μικρότερο αριθμό αλουμινένιων φύλλων μειωνόταν αναλόγως και η αξία των δώρων. Για παράδειγμα, με 1.500 φύλλα έπαιρνε κανείς «ένα επιτραπέζιο ωρολόγιο», με 800 φύλλα «χαρτοφύλακα μικρό» και με 300 μόνον φύλλα «αναπτήρα βενζίνης». (Στην σύγχρονη βέβαια εποχή οι πάντες, με διάφορους τρόπους, ακολουθούν το παράδειγμα του πανέξυπνου Αρδίττη).


Στ’ αχνάρια του Αρδίττη βάδισε και ο ανταγωνιστής του Παύλος Ζουλιάμης, Ξανθιώτης αυτός, που ίδρυσε το 1928 την καπνοβιομηχανία «Η Ξάνθη». Σε εφημερίδα της εποχής αναγράφηκε: «ευχαρίστως πληροφορούμεθα, ότι εις την εν Ξάνθη εδρεύουσαν Ελληνικών καπνοβιομηχανικών εταιρείαν η «ΧΑΝΘΗ», την τόσον επαξίως διευθύνει ο κ. Παύλος Ζουλιάμης, απενεμήθη το «ΧΡΥΣΟΥΝ ΒΡΑΒΕΙΟΝ» υπό της επιτροπής βραβεύσεων της Δ’ Διεθνούς εκθέσεως Θεσσαλονίκης, την 24.10.1929». Ως προς τα δώρα ο Ζουλιάμης «ειδοποιούσε των αξιότιμον πελατεσών του, ότι μεταξύ των δώρων, άτινα πρόκειται να διανείμη εις τους συλλέκτας των εσωτερικών περιβλημάτων με κεφαλών Ερμού, θα είναι τελειοτάτου συστήματος ραδιόφωνα, παραγγελθέντα επί τούτω».

Ξάνθη παραδοσιακή πόλη Περισσότερες πληροφορίες για τη Ξάνθη και το πλαίσιο ανάπτυξης και διατήρησης του παραδοσιακού της χαρακτήρα και πολιτισμού βλέπε

Τον Ζουλιάμη ακολούθησε ο Ανάργυρος Σιγάλας και η «Καπνοβιομηχανία Ξάνθης». Το 1945 οι καπνοβιομηχανίες της Ξάνθης ανέρχονταν σε 45, το 1956 σε 14, ενώ το 1999 μόνον σε 5. η κρίση βέβαια είχε εκδηλωθεί πολύ νωρίτερα, αρχικά στις τάξεις των καπνεργατών στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα, με την χρήση των τσιγαροποιητικών μηχανών. Στην εξαετία της βουλγαρικής κατοχής στην Ξάνθη (1913 – 1919) η κρίση έγινε εντονότερη, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη της Καβάλας και την παρακμή της Ξάνθης. Μετά την απελευθέρωση από τους Βουλγάρους ακολουθεί ανάκαμψη, ήδη όμως υπεισέρχονται στο χώρο πλήθος ξένων εταιρειών. Σήμερα η συνταγή έχει περάσει στην ΣΕΚΑΠ, την συνεταιριστική καπνοβιομηχανία της περιοχής, που ξεκίνησε την παραγωγή της το 1980.