Μύλοι Αλλατίνη

Αψίδα κατασκευασμένη από τον οίκο Αλλατίνη επ' ευκαιρία της επισκέψεως του Σουλτάνου στην Θεσσαλονίκη

ΑΛΛΑΤΙΝΗ: Πολυεθνικό σήμα της συμπρωτεύουσας και σημείο αναφοράς στα Βαλκάνια

Πρόκειται ίσως για την παλαιότερη επιχειρηματική «φίρμα» στον ελλαδικό χώρο. Η αφετηρία της χάνεται κάπου στην Ισπανία και η διαδρομή της περιδιαβαίνει τρεις αιώνες ιστορίας. Η εμφάνισή της προηγήθηκε περίπου κατά έναν αιώνα της ελληνικής επανάστασης και της σύστασης του ελληνικού κράτους. Και η λειτουργία της είναι ταυτισμένη με την ιστορική εξέλιξη της Θεσσαλονίκης, μιας πόλης που για αιώνες υπήρξε ξεχωριστό κόσμημα πολυεθνικότητας και σημείο οικονομικής αναφοράς της βαλκανικής χερσονήσου.

* Εβραίοι ισπανικής καταγωγής

Η οικογένεια Allatini, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες ήταν Εβραίοι ισπανικής καταγωγής, που ήλθαν στη Θεσσαλονίκη από την Φλωρεντία της Ιταλίας το 1715, στην εποχή δηλαδή της μάλλον ακμάζουσας ακόμη Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η βασική δραστηριότητά τους ήταν το εμπόριο των σιτηρών, του καπνού και των μεταλλευμάτων. Εναν αιώνα μετά την έλευσή τους στην τουρκοκρατούμενη, αλλά πολυεθνική Θεσσαλονίκη, η οικογένεια Allatini αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί πέραν του εμπορίου και παραγωγικά.

Ετσι το 1836 δημιουργεί, με πρωτοβουλία του επικεφαλής των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της φλωρεντινού ιατρού Μωυσή Allatini, τον πρώτο μύλο. Είναι γνωστό εξάλλου ότι ο κλάδος της αλευροβιομηχανίας είναι συνομήλικος της οικονομικής εξέλιξης του ελλαδικού χώρου. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1848, η οικογένεια δημιουργεί το κεραμοποιείο. Οπως αναφέρεται: «Στη Θεσσαλονίκη τον ηγετικό ρόλο στη βιομηχανία κατείχε η πασίγνωστη οικογένεια Allatini (...) Η ραχοκοκαλιά των επιχειρήσεων του συγκροτήματος Allatini ήταν η εξαγωγή εγχώριων γεωργικών προϊόντων.
Σημαντική ήταν η επιχείρηση σιτηρών, που υπήρξε η καθαυτό βιομηχανική επιχείρηση της Θεσσαλονίκης και που μάλιστα οδήγησε ύστερα από 50 χρόνια στην ίδρυση του ατμόμυλου Allatini.

Επίσης, το 1880, με βάση ένα μικρό κεραμοποιείο, ιδρύθηκε το μεγάλο εργοστάσιο κεραμοποιίας Allatini. Ενώ στη συνέχεια οι Allatini επιδίδονταν ιδιαίτερα σε εξορυκτικές επιχειρήσεις». (Α. Δάγκας «Συμβολή στην έρευνα για την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη της Θεσσαλονίκης: Οικονομική δομή και κοινωνικός καταμερισμός εργασίας, 1912-1940».) συνέχεια Άρθρου