Λάμψη από το παρελθόν μιας άλλης Αθήνας

Στον πέμπτο όροφο της αριστοκρατικής πολυκατοικίας στην Αμαλίας 4, απέναντι δηλαδή από τον Εθνικό Κήπο, στην καρδιά της Αθήνας, υπάρχει ένα διαμέρισμα το οποίο γνωρίζουν πολλοί Αθηναίοι. Αλλά κάθε μέρα σχεδόν, υπάρχει ένας καινούργιος φίλος, ένα νέο κοινό που έρχεται να γνωρίσει από κοντά την Οικία του Αγγελου και της Λητώς Κατακουζηνού.

Είναι ένας θύλακας αστικού πολιτισμού που ακόμη και αν δεν ξέρεις και πολλά για την ιστορία του (που είναι μεγάλη), σε κερδίζει. Σταδιακά, σε υποδέχεται σε έναν άλλον κόσμο, με άλλους κώδικες, με άλλες αξίες. Αναγκαστικά μιλάς χαμηλόφωνα, και εισέρχεσαι –σχεδόν παραδίδεσαι– στο ευγενές σύμπαν δύο ανθρώπων που σφράγισαν την πνευματική ζωή της Αθήνας, αλλά κυρίως πρόσφεραν στη χώρα τους.

Φθάνοντας στη μεγάλη πολυκατοικία του 1959, Αμαλίας και Οθωνος, εκεί όπου άλλοτε υπήρχε ένα από τα ωραιότερα νεοκλασικά μέγαρα της πρωτεύουσας, το Μέγαρο Νεγρεπόντη - Λούρου, ανεβαίνουμε στην Οικία Κατακουζηνού. Στην είσοδο της αρχοντικής πολυκατοικίας, προσέξτε, αριστερά, το εντοιχισμένο έργο από το 1960 του Πάρι Πρέκα. Αλλη Αθήνα τότε...

Αυτό που είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο είναι ότι αυτό το φιλολογικό σαλόνι του χθες λειτουργεί ως μουσείο-κόσμημα τα τελευταία χρόνια χάρη στον μόχθο και την αφοσίωση των ανθρώπων του Ιδρύματος Κατακουζηνού. Πολύ συχνά, γίνονται εκδηλώσεις: μουσική δωματίου, θέατρο τσέπης, παρουσιάσεις βιβλίων, ομιλίες, για 50-60 άτομα, σε ένα αστικό διαμέρισμα γεμάτο έργα τέχνης, αντίκες και τη γοητεία του παλιού κόσμου. Μας ξεναγεί η Σοφία Πελοποννησίου, ο άνθρωπος που είχε γνωρίσει από κοντά τη Λητώ Κατακουζηνού και που φροντίζει όχι μόνο κάθε λεπτομέρεια αλλά και κάθε γέφυρα με το κοινό.

Η Οικία Κατακουζηνού είναι ένα μουσείο-τσέπης, αλλά τόσο μοναδικό όσο μοναδική ήταν και η ιστορία του Αγγελου και της Λητώς και η σύνδεσή τους με όλη την καλλιτεχνική και πνευματική ζωή της Αθήνας στις μεταπολεμικές δεκαετίες. Και ποιος δεν είχε επισκεφθεί το διαμέρισμα των Κατακουζηνών, ο Χατζιδάκις, ο Αλμπέρ Καμύ, ο Μαρκ Σαγκάλ, ο Σεφέρης, ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Τσαρούχης, δεν έχει τέλος ο κατάλογος.


Ο καλύτερος τρόπος να απολαύσει κανείς την ατμόσφαιρα αυτού του σπιτιού που είναι μουσείο του εαυτού του είναι να συνδυάσει την επίσκεψη με μία από τις εκδηλώσεις που πολύ συχνά γίνονται με πολύ χαμηλό εισιτήριο. Απλώς χρειάζεται κράτηση γιατί οι θέσεις είναι λίγες. Αυτές τις μέρες έδωσαν δύο μουσικές παραστάσεις η Κυβέλη Καστοριάδη και ο Ορέστης Καλαμπαλίκης. Και την περασμένη Τετάρτη, έδωσε συναυλία μουσικής δωματίου ο συνθέτης Σωτήρης Νικόλας Κάσσος με τα μουσικά σύνολα «Ιέραξ» και τη συμμετοχή της υψιφώνου Αννας Μορφίδου. Ο Σωτήρης Νικόλας Κάσσος είναι νέος άνθρωπος, πλήρως αφοσιωμένος στη σύνθεση, με ερευνητική ματιά στη λόγια μουσική. Συγκρατήστε το όνομά του. Η ποιότητα της μουσικής του και το υψηλό επίπεδο των συνεργατών του συνάντησαν την ευγένεια του αστικού περιβάλλοντος. Ηταν μία συνάντηση, όπως όλα όσα γίνονται στην Οικία Κατακουζηνού. Προσεκτικά επιλεγμένα, με σεβασμό στην ιστορία, με σεβασμό σε όσους ήρθαν να κοινωνήσουν αυτήν την ποιότητα.

Αξίζει να αφιερώσει κανείς λίγο χρόνο, αν δεν έχει έρθει για ειδικά οργανωμένη ξενάγηση, για να περιηγηθεί στο διαμέρισμα του Αγγελου και της Λητώς. Γνωρίστηκαν στη δεκαετία του ’30 από τον Γιώργο Κατσίμπαλη. Ερως ακαριαίος. Το αρχείο που άφησαν είναι τεράστιο. Η Σοφία Πελοποννησίου ερευνά ακόμη, προσέχει κάθε βιβλίο που έρχεται στο φως, κάθε επιστολή, φωτογραφία, πίνακες. Βρισκόμαστε σε μία κιβωτό του ελληνικού κοσμοπολιτισμού.

Ο Αγγελος Κατακουζηνός ήταν σπουδαία μορφή. Στον «Ευαγγελισμό» ίδρυσε μία από τις πρώτες ψυχιατρικές κλινικές στην Ελλάδα και ήταν ένας από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν τη ναρκο-αναλυτική μέθοδο. Απέκτησε φήμη και «προσέλκυσε πελάτες από το Παρίσι και το Λονδίνο στο ιατρείο του στην Αθήνα, όπως τον Ουίλιαμ Φόκνερ, τον Aλμπέρ Καμύ αλλά και τον Αριστοτέλη Ωνάση».

Στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος (katakouzenos.gr) θα βρείτε την πλήρη αφήγηση. Σήμερα, μια επίσκεψη στην Οικία Κατακουζηνού αφήνει γλυκόπικρη γεύση. Είναι η αντίθεση με την πραγματικότητα που ζούμε, με το χάσμα από ευγενείς και ανιδιοτελείς στόχους. Η Οικία Κατακουζηνού παραμένει μία κόγχη ομορφιάς. Αλλά δεν υπάρχει μόνο επιφάνεια. Θα το νιώσετε μόλις σας τυλίξει η ιδιαίτερη αύρα του σπιτιού.

Από kathimerini.gr

Δημοφιλείς αναρτήσεις